Thậm chí còn hơn thế bởi nó giống như một câu chuyện cổ tích. Bởi bóng đá Yemen còn có những câu chuyện cầu thủ bị các phần tử cực đoan bắt cóc. Họ chiến đấu ở trên núi. Số khác thì chết.

Đương nhiên, tại Asian Cup 2019, Yemen chỉ được xem là đội chầu rìa, nhưng đừng quên chiến tranh cũng đã tàn phá Syria và Iraq; và điều đó chỉ khiến các cầu thủ càng thêm quyết tâm.

Đất nước chia cắt

Ăn không đủ no thì đừng nói gì đến bóng đá. Giải vô địch tạm dừng, cơ sở hạ tầng bị phá hủy. Các sân vận động biến thành đống đổ nát, nhiều CLB bị giải thể.

Đó là hậu quả trực tiếp của chiến tranh. Năm 2015, xung đột leo thang giữa chính quyền Hadi được quốc tế công nhận và phiến quân Houthi đã đẩy Yemen vào cuộc khủng hoảng mới. Liên hợp quốc cho biết, 6.800 người đã bị giết và 10.700 người bị thương trong chiến tranh.

Đói khát và bệnh tật càng khiến bi kịch Yemen trầm trọng hơn. Tổ chức Save the Children ước tính có 85.000 trẻ em dưới 5 tuổi có thể sẽ chết vì thiếu ăn, trong khi 14 triệu người ơ quốc gia này có nguy cơ lâm vào nạn đói.

Điều đáng nói là đất nước bị chiến tranh chia cắt làm đôi vì những xung đột chính trị. Anh và Mĩ bị chỉ trích vì ủng hộ cho liên minh ủng hộ tổng thống Hadi do Saudi Arabia đứng đầu. Trong khi đó, Iran ủng hộ Houthi, lực lượng kiểm soát vùng núi Tây Bắc, trong đó có thủ đô Sana'a.

Mặc dù gia đình nhà cửa phân tán, người Yemen vẫn phải nỗ lực mà sống. Các cầu thủ cố gắng chỉ tập trung vào bóng đá, dù điều này không dễ dàng gì, một số người phải tìm kiếm các CLB ở bên ngoài Yemen, nhiều người tới Qatar, và có những người vẫn ở lại. Như vậy thì những trận đấu quốc tế là những trận đấu thực sự của họ trong 4 năm qua.

Nếu muốn tổ chức một giải đấu địa phương, các CLB cũng phải chấp nhận thi đấu dưới làn rocket phóng ra liên tục trên trời.

Sự chuẩn bị... chẳng giống ai

Đối với Jan Kocian, thách thức cho HLV này là việc chuẩn bị danh sách cầu thủ Yemen ở một giải đấu lớn, như Asian Cup 2019 chẳng hạn.

Những cầu thủ may mắn thì được các CLB thu nhận để có thu nhập. Họ vẫn có thể lái taxi hoặc làm việc tại các khu chợ tồi tàn, sập xệ vì mưa đạn pháo. Số khác thì phải cầm súng và một số thậm chí đã chết trong chiến tranh.

"Tôi phải nghĩ làm gì khác để kiếm tiền," Ammad Amr Talal cho biết khi tập luyện trên một sân bỏ hoang của Al-Tilal, một trong những CLB lớn nhất của Yemen. "Có thể tôi sẽ gia nhập quân đội."

Một thành viên khác của đội tuyển Yemen thì cho biết, mặc dù có việc làm nhưng anh vẫn kiếm không đủ sống. Tuy vậy, anh sẵn sàng bỏ tiền di chuyển để cùng đội tuyển tập luyện tại Saudi Arabia và chuẩn bị cho Asian Cup.

Ngay cả vậy, việc di chuyển cũng không hề dễ dàng. Do lực lượng liên quân cấm vận hàng không, cầu thủ Yemen phải liều mình trên những con đường biên giới hay trên những chuyến tàu chở gia súc.

Một cầu thủ của họ thậm chí đã bị các nhóm cực đoan bắt cóc khi trở về nhà sau một trận đấu ở vòng loại Asian Cup. Trong khi đó, đầu tháng 12 vừa qua, Saudi Arabia đã ngăn cản đội tới Qatar tập luyện và thi đấu giao hữu, buộc thầy trò HLV Kocian phải tới tận Malaysia.

Cả năm đá... vài trận

Yemen không có một lịch sử bóng đá rực rỡ. Họ chưa từng vô địch Cúp vùng Vịnh dù đã 27 lần dự giải. Tuy vậy, họ đã thắng 2 và hòa 4 ở vòng loại Asian Cup 2019.

Mỗi trận đấu của họ chỉ có vài trăm CĐV cổ vũ, chẳng bù cho ở quê nhà khi tất cả đều ngóng chờ những tin tốt đẹp. Đỉnh điểm của sự phấn khích là hồi tháng 3 năm ngoái, khi Abdulwasea Al Matari ghi 2 bàn thắng đánh bại Nepal và giúp Yemen giành vé đến Asian Cup.

Tuy nhiên, HLV người Ethiopia là Abraham Mebratu đã chia tay đội tuyển sau đó, với lý do rằng Yemen thiếu tài chính để chuẩn bị và ông cũng muốn dẫn dắt đội tuyển ở đất nước của mình hơn.

Tính ra, bên cạnh thắng lợi trước Nepal, đội tuyển Yemen chỉ đá 3 trận giao hữu trong năm 2018. Bù lại, những cảm xúc bị chiến tranh đè nén là lí do giúp các cầu thủ Yemen quyết tâm và nỗ lực cao nhất, bất kể ngoài nỗi lo sinh mạng và chuyện kiếm sống hằng ngày, ví như việc tiền vệ 29 tuổi là Fouad Al Omeisi chỉ kiếm được 6 USD/ngày nuôi gia đình.

Công việc khó khăn nhất trong bóng đá?

Kocian hiểu rõ những thay đổi chính trị có tác động như thế nào đến bóngđá. HLV người Slovakia từng khoác áo đội tuyển Tiệp Khắc cũ trong 26 trận trước khi đất nước chia cắt. Dĩ nhiên, câu chuyện của năm 1993 không thể so sánh được với những gì mà đội tuyển Yemen phải trải qua.

Về lí thuyết, công việc của Kocian đúng là khó khăn nhất khi chấp nhận dẫn dắt một đội tuyển mà đất nước của họ đang nội chiến, nhưng thực tế ông làm việc chủ yếu ở nước ngoài mỗi khi tập trung đội

Theo Kocian, các cầu thủ Yemen rất tập trung và tránh nói về những rắc rối ở quê nhà. Thay vào đó, họ đều hi vọng bóng đá sẽ giúp họ thoát khỏi cuộc khủng hoảng và mang đến cho họ niềm tin.

Nói như Kocian thì giấc mơ với học trò của ông là nhận được một đề nghị thi đấu ở nước ngoài, bởi nó giống như một phép màu, giúp các cầu thủ tránh... mất mạng vì bom đạn trước khi tính đến chuyện nuôi sống gia đình.

Tuy vậy, có lẽ, chẳng có mấy tuyển trạch viên nào sẵn sàng mạo hiệm đến một đất nước chiến tranh để săn đầu người và vì thế, các cầu thủ Yemen sẽ phải nỗ lực hết mình tại Asian Cup, nơi họ đã thua cả 2 trận đấu và sắp quyết chiến với ĐT Việt Nam cho hy vọng mong manh đi tiếp ở vị trí thứ 3, nếu họ muốn biến giấc mơ thành hiện thực. 

Còn không, thất bại sẽ buộc Kocian và các cầu thủ của ông nghĩ tới World Cup 2022 khi vòng loại bắt đầu khởi tranh vào tháng 3 tới. Tất nhiên, với những mối lo đeo bám sau lưng...

Mạnh Hào (lược dịch)