Cách đây 20 năm, ngày 8/11/1996, Chelsea ký hợp đồng với Gianfranco Zola, đánh dấu sự ra đời của một trong những huyền thoại của CLB.
Hai mươi năm kể từ khi Zola đến xứ sở sương mù, cựu đồng đội Michael Duberry và Scott Minto nhớ lại cách mà tiền đạo tài năng người Italia này đã tác động ngay lập tức tới toàn đội cả trong và ngoài sân cỏ.
Trước cuộc phiêu lưu tại Anh, Gianfranco Zola từng là thành viên trong đội hình giành chức vô địch Serie A của Napoli cùng với Diego Maradona năm 1990, tham dự World Cup 4 năm sau và có tên trong đội hình xuất sắc nhất châu Âu năm vào năm 1995 nhờ những màn trình diễn tuyệt vời trong màu áo Parma.
Nhưng bất chấp sự thống trị của bóng đá Italia khi đó, vẫn còn có một cảm giác nghi ngờ khi Zola gia nhập Chelsea vào năm sau. Tệ hơn nữa, có một tâm lý bao phủ rằng Zola chỉ đến đây để “dưỡng già”. Anh đã bước sang tuổi 30. Hơn nữa, như Michael Duberry khẳng định, John Spencer có phong độ tốt vào thời điểm đó nên để Zola cạnh tranh vị trí là rất khó.
“Chúng tôi nghe nói đã thu nhận được anh chàng người Ý này”, Duberry, một hậu vệ trẻ của Chelsea vào thời điểm đó, tâm sự trên Sky Sports. “Tất cả chúng tôi đều biết được rằng anh ấy từng tập luyện những quả đá phạt trực tiếp với Maradona. Đối với cả đội bóng, Spencer đã nổi tiếng rồi. Chúng tôi không cần anh ta (Zola) khi Spencer đang chơi rất tốt. Nhưng rồi suy nghĩ ấy đã thay đổi, rất nhanh, chỉ sau buổi tập đầu tiên với Zola”.
Scott Minto có nhiều kinh nghiệm hơn một chút so với Duberry và cũng thể hiện tình cảm tương tự. Với Gianluca Vialli và Roberto Di Matteo đã ở CLB cũng như Ruud Gullit đóng vai thủ lĩnh, Minto cảm thấy rằng việc đưa Zola về chỉ là “một sự phát triển bình thường”. Tất cả đều nghĩ, phải là những tên tuổi lớn mới giúp thay đổi vận mệnh của Chelsea.
“Chỉ khi Zola đến và thấy anh ấy trên sân tập, bạn đột nhiên nhận ra rằng có sự hiện diện của một điều gì đó đặc biệt”, Minto cho biết thêm. “Cái cách chạm bóng đầu tiên của anh ây tôi chưa bao giờ nhìn thấy bất cứ điều gì giống như vậy. Từ pha đá phạt này đến pha đá phạt khác, bóng đều cuộn vào góc cao. Quả bóng được kéo từ bầu trời xuống với sự điều khiển của một chuyên gia”.
Các đồng đội ở có lẽ đã được chờ đợi một siêu sao từ Serie A nhưng những gì họ nhận được lại rất khiêm tốn. Zola năm 18 tuổi còn chơi ở giải hạng tư Italia, tại đảo Sardegna. Đó là con người chiến đấu theo cách riêng của mình để chứng tỏ tính kỷ luật cũng như tài năng.
“Đối với tôi, không phải là cách anh ấy như một cầu thủ bóng đá mà là cách anh ấy như một nhân cách đáng học hỏi”, Duberry nói. “Ruud Gullit đã đẩy các cầu thủ trẻ người Anh thực hiện một loạt kỹ năng trước khi bước vào đào tạo. Chúng tôi nhìn thấy điều ấy như là một chút của sự trừng phạt. Frank Leboeuf đã không làm điều đó. Rất nhiều người khác cũng không làm điều đó. Nhưng Gianfranco sau đó đến với chúng tôi.
“Anh ấy làm cho chúng tôi cảm thấy như đó không phải là một sự trừng phạt nữa. Đó là một cái gì có lợi cho chúng tôi. Một cử chỉ tuyệt vời. Thay vì ngồi trong phòng thay đồ thì hãy để họ đi ra ngoài và làm điều đó”.
Minto cho biết thêm: “Gianfranco là một anh chàng tuyệt vời. Một trong những lý do tại sao tôi đánh giá anh là tốt nhất đã chơi cùng không chỉ vì khả năng của mình mà còn bởi anh ấy là cầu thủ vì đội bóng. Anh luôn cố gắng giúp đỡ bạn nếu bạn ở lại sau khi đào tạo để thực hiện những quả sút phạt trực tiếp”.
Đối với những vấn đề ngoài sân cỏ, Minto cũng đặc biệt có cảm tình khi nhớ lại cách ứng xử của Zola: “Cho dù đó là bữa tiệc Giáng sinh hay những cuộc vui khác, anh ấy luôn góp mặt. Anh không uống rượu và muốn về nhà sớm, nhưng anh vẫn ở lại dùng bữa ăn ở đó. Anh ấy nhận ra những gì gọi là tinh thần đồng đội nhưng cũng thể hiện tính chuyên nghiệp”.
Khi là cầu thủ: 715 trận, 216 bàn thắng. 35 lần khoác áo đội tuyển, 10 bàn. Vô địch Serie A Serie A và Italia Cup (1990) với Napoli. UEFA Cup (1995) với Parma. Cúp C2 (1998), FA Cup (1997, 2000), League Cup (1998) với Chelsea.
Khi là HLV: Không danh hiệu: West Ham (2008-10; Watford 2012-).
Điều mà Zola cũng khiến các đồng đội không khỏi kinh ngạc là khả năng thích ứng. Chuyển đến Anh vào tháng 11, thông thường sẽ là khó khăn cho Zola trong việc mất thời gian để điều chỉnh.
“Anh ấy đã đạt tới mức độ thể chất mà nhiều cầu thủ phải đấu tranh đấu để thích ứng”, Minto nhận xét.
Thay vào đó, Zola ghi được 5 bàn trong tháng 12 để nhận giải thưởng Cầu thủ hay nhất tháng. Đến cuối mùa giải đầu tiên, anh cũng giành chức vô địch FA Cup 1997 và nhận được giải thưởng cá nhân của Hiệp hội nhà báo bóng đá, vốn là cầu thủ Chelsea đầu tiên có vinh dự này. Năm 2003, Zola được bầu chọn là Cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại của CLB. “Đó là một câu chuyện tình yêu giữa chúng tôi và anh ấy, giữa những người hâm mộ và anh”, Minto nói.
Không có sự so sánh nào của Duberry và Minto với các cầu thủ khác, nhưng Zola là một trường hợp đặc biệt. “Chúng tôi đã có một số cầu thủ đặc biệt ở CLB vào thời điểm đó nhưng anh là một người đặc biệt nhất”, Minto nói.
“Anh ấy là cầu thủ hay nhất của chúng tôi, một cầu thủ tốt nhất mà tôi từng chơi cùng”. Duberry cho biết thêm: “Anh ấy là cầu thủ hay nhất mà tôi từng chơi cùng. Anh có tầm vóc nhỏ nhưng là một người người khổng lồ thật sự. Và còn những quả đá phạt hàng rào nữa chứ. Zola đã làm những điều thật tuyệt vời, với đôi chân như nghệ sỹ múa Ballet”.
Video: Những khoảnh khắc ấn tượng trong sự nghiệp của Zola