Nếu như trước đây, chạy 100m dưới 10 giây là thách thức giới hạn con người ở môn điền kinh cự ly ngắn thì chạy marathon dưới 2 giờ đang là bài toán đau đầu nhưng cũng rất thú vị đối với các VĐV, HLV, nhà khoa học… Nhiều chuyên gia dự đoán, mốc 2 giờ không thể phá bỏ được sớm hơn trước năm 2075. 

Nike tăng tốc chạy đua cùng Adidas

Năm 2017, Nike và Adidas, hai gã khổng lồ về đồ thể thao bắt đầu vào giai đoạn tăng tốc, chạy đua xem hãng nào bứt phá thành công vượt qua bức tường giới hạn chạy marathon dưới 2 giờ đồng hồ, tương đương chạy với vận tốc hơn 21km/h, đầu tiên.

Đây là một cuộc đua tốn kém về tiền bạc, đòi hỏi sự đầu tư lớn cho công nghệ, nghiên cứu khoa học, tâm sinh lý và chi phí thuê các ngôi sao thế giới.

Nike vừa công bố dự án "Breaking2" với tham vọng đi tiên phong cuộc cách mạng về tốc độ ở cự ly marathon. Hãng Nike đang phát triển dòng giày mới để phục vụ riêng cho chiến dịch mà hãng này gọi là “Sứ mệnh lên sao Hỏa”, đồng thời thuê các VĐV marathon hàng đầu thế giới: Zersenay Tadese (Eritrea), người đang nắm giữ KLTG half marathon, Lelisa Desisa (Ethiopia), 2 lần VĐ Boston Marathon và Eliud Kipchoge (Kenya), ĐKVĐ Olympic môn marathon để hiện thực hóa ý tưởng. 

Cả 3 VĐV này đều còn “đất” để có thể cải thiện khả năng, kỷ lục cá nhân. Nike chưa tiết lộ các VĐV chạy thử nghiệm ở một giải chạy hay cung đường cụ thể nào.

Trong khi đó, một nguồn tin cho biết Adidas giúp các VĐV hàng đầu của mình hướng đến kỷ lục chạy 2 giờ bằng cách tự thiết lập một đường chạy riêng. Thực tế, Adidas đã bí mật triển khai dự án chế tạo ra mẫu giày chạy marathon đặc thù từ nhiều năm trước trong khi Nike mới chỉ bắt tay vào dự án marathon 2 giờ từ năm 2014.

Dennis Kimetto, người hiện đang giữ KLTG chạy marathon là đại diện hàng đầu của Adidas. VĐV Kenya lập KLTG với thời gian 2 giờ 02 phút 57 giây tại giải Berlin 2014. Anh đã vượt qua kỷ lục cũ của Wilson Kipsang 26 giây.

Cần điều kiện...hoàn hảo muốn phá mốc 2 giờ

Rút ngắn được 3 phút của kỷ lục chạy marathon hiện tại là công việc không hề đơn giản. Các VĐV cần phải cải thiện từ 2% đến 3% hiệu suất của mình.. Ed Caesar, tác giả cuốn sách “Dưới 2 giờ: Cuộc chinh phục marathon không tưởng”, cho rằng các VĐV thi đấu ở các giải marathon lớn của thế giới đang bị chi phối bởi quá nhiều yếu tố: thể thức, đường đua, thời gian...và lớn nhất là tiền thưởng bởi VĐV chỉ hướng đến mục tiêu chạy vượt người khác để giành chiến thắng và lĩnh tiền thưởng thay vì mạo hiểm lập kỷ lục khi thi đấu.

Cũng theo Ed Caesar, việc hoàn thành 42,195km phải có những điều kiện tối ưu như đường đua vòng lặp với độ dài khoảng vài dặm, tốc độ gió thấp, thời tiết đủ lạnh để VĐV không bị quá nóng, càng ít khúc cua góc hẹp càng tốt, ngoài ra đội pacemaker (hay pacer, người dẫn tốc độ giúp VĐV duy trì vận tốc mục tiêu xác định) thay nhau trực chiến, gia nhập, dẫn và nghỉ lần lượt theo từng vòng lặp. Dĩ nhiên, đội pacemaker cũng phải là các VĐV đẳng cấp hàng đầu thế giới. 

Ngoài các yếu tố thuộc về môi trường khách quan trên thì sức mạnh, sức bền của VĐV và giày chạy đóng vai trò quan trọng. Phía sau hậu trường dự án Breaking2 của Nike, 20 người gồm các nhà khoa học, kỹ sư, vật lý, HLV đang làm việc cật lực để chế ra “công thức” tối ưu cho VĐV sao cho chạy nhanh nhất với mức tiêu hao năng lượng tối thiểu. Từng cử động, từng bước chạy, khẩu phần dinh dưỡng, nước uống của VĐV được phân tích chi tiết. 

Cuộc đua tốn kém không chỉ có Nike và Adidas

Ngoài Adidas và Nike, một số cá nhân tổ chức khác cũng rất quan tâm đến kỷ lục marathon dưới 2 giờ. Năm 2014, Yannis Pitsiladis, Giáo sư khoa học thể dục thể thao tại trường ĐH Brighton (Anh) đã triển khai dự án Sub2Hr (dưới 2 giờ) với mục tiêu phá vỡ giới hạn này trong vòng 5 năm.  Ông ước tính cần phải quyên góp được 30 triệu USD để thực hiện "nhiệm vụ bất khả thi".

Kenenisa Bekele, người hoàn thành marathon với thời gian 2 giờ 03 phút 03 giây tại Berlin Marathon, đang cùng bắt tay với nhà khoa học này. Bekele hiện đang giữ KLTG chạy 5000m và 10.000m. Bekele chạy marathon nhanh chỉ sau Kimetto (2 giờ 03 phút 03 giây) tại giải Berlin.

Kỷ lục chạy marathon dưới 2 giờ nhiều khả năng sẽ được thiết lập trước năm 2075. Tuy nhiên, 2 giờ vẫn chưa phải là mốc cuối cùng bởi theo một nghiên cứu khoa học, khả năng của con người vẫn còn tiềm tàng, có thể chạy marathon dưới 1 giờ 58 phút.