Ủy ban phòng chống doping Kenya vừa ra lệnh cấm thi đấu đối với Jemima Sumgong vì mẫu thử doping của ĐKVĐ marathon nữ Olympic cho kết quả dương tính. Sumgong là VĐV nữ đầu tiên của Kenya giành HCV marathon Olympic trong lịch sử.

Theo quyết định được công bố, Sumgong đã sử dụng chất cấm EPO, chất làm tăng lượng hồng cầu trong máu. Sau khi có kết quả, Sumgong khai báo với các quan chức có trách nhiệm kiểm tra là cô được một bác sĩ không biết tên đưa thuốc tại một bệnh viện ở Kenya để điều trị thai ngoài tử cung (phôi thai làm tổ bên ngoài tử cung).

Cơ quan phòng chống doping đã bác bỏ lời khai của Sumgong và cho rằng lời giải thích của cô thiếu nhất quán. Lệnh cấm bắt đầu có hiệu lực từ ngày 3/4/2017, thời điểm mẫu thử cho kết quả dương tính được công bố bởi Liên đoàn điền kinh thế giới IAAF. Sumgong đã từ bỏ quyền được yêu cầu thử mẫu thử B, thay vào đó, nữ VĐV mararthon sinh năm 1984 này lại đưa câu chuyện điều trị y tế để bào chữa cho mình.

IAAF đã tiến hành kiểm thử mẫu doping của Sumgong mà không thông báo trước. Đây là một phần trong chương trình hành động của IAAF cùng với tổ chức World Marathon Majors (WMM).

Nick Bitel, đại diện của WMM, cho biết Sumgong có 21 ngày để kháng cáo về quyết định kỷ luật. Nếu không có kháng cáo và quyết định được thi hành, vị trí xếp hạng của Sumgong ở WMM sẽ bị bãi bỏ. Như vậy, Florence Kiplagat sẽ là người chiến thắng chung cuộc của WMM năm 2016 thay vì Sumgong.

“Sumgong cũng sẽ bị cấm tham gia các cuộc thi của WMM vĩnh viễn. Chúng tôi quyết tâm bài trừ tệ nạn doping ra khỏi các cuộc thi marathon. Bên cạnh các cuộc kiểm tra của IAAF và liên đoàn điền kinh của các quốc gia, WMM đã thiết lập một trung tâm kiểm nghiệm doping với mục tiêu kiểm tra tối thiểu 150 VĐV ở 6 giải marathon lớn trong năm”, vị đại diện này cho biết.

Tufa (đương kim vô địch) ngoái nhìn Sumgong vấp ngã khi cách đích 5 km

Còn nhớ hồi năm ngoái, Sumgong đã giành chiến thắng tại giải London Marathon mặc dù bị vấp ngã trước vạch đích 5km. Năm 2012, Sumgong giành ngôi Á quân giải Boston Marathon. Mẫu thử doping của cô cho kết quả dương tính với chất kích thích prednisolone. Sumgong bị tuyên án cấm thi đấu 2 năm nhưng kháng án thành công.

Tại Olympic 2016, Sumgong từng tuyên bố hùng hồn khi trả lời phỏng vấn báo giới: “Với các VĐV Kenya, chúng tôi cam kết trong sạch. Bản thân tôi cũng vậy”.

Hồi tháng 4, khi kết quả cuộc kiểm tra được công bố, Shalane Flanagan, tân vô địch New York City Marathon 2017, VĐV người Mỹ về thứ 6 tại marathon Rio 2016, tỏ ra tức giận. Flanagan được đổi màu huy chương, từ HCĐ lên HCB  nội dung 10.000m Olympic 2008 cũng vì VĐV xếp trên sử dụng doping và bị kỉ luật.

Sumgong không phải VĐV Kenya đầu tiên “dính tràm”. Rita Jeptoo, cựu vô địch Boston Marathon và Chicago Marathon cũng đang phải thi hành án kỷ luật cấm thi đấu 4 năm vì sử dụng doping.

Trong vòng 5 năm qua, có tới 40 VĐV Đông Phi có kết quả dương tính với doing.