Có lẽ, con người và dân tộc Bosnia là như thế, như việc Nam Tư tan rã cách đây hơn 2 thập kỷ là sự kiện đầu tiên mà người Bosnia muốn chứng minh họ không bao giờ chấp nhận thân phận bó hẹp. Và cũng có thể, lịch sử phủ trùm nội chiến, xung đột vũ trang, hoặc chính từ bản chất dân tộc, làm dòng máu của “những con rồng Zmajevi” luôn cuộn chảy.

Nó đôi khi tạo ra sự phấn khích sân cỏ cực đoan nhưng lại rất… nhiều khi trở thành vũ khí đắp nền cho tham vọng. Mỗi cầu thủ Bosnia trên sân như một chiến binh, nhất là khi với sự cổ vũ có tính chất “bạo loạn điên cuồng” trên sân nhà. Không phải người Bosnia thiếu hiểu biết cơ bản về văn hóa bóng đá mà đúng hơn phải là lịch sử đã sinh ra họ và bản sắc cứ thế được duy trì.

Đối với họ, mỗi thất bại là một nỗi đau đúng nghĩa và điều đó giải thích vì sao phong độ cực tệ của đội tuyển Bosnia giai đoạn mở màn vòng loại EURO 2016 đã buộc phải chấm dứt. Thay vào đó, những con người dưới trướng của Mehmed Bazdarevic đã tạo ra một đường đi thẳng băng trong năm 2015, trong đó có chiến thắng ngọt ngào 2-0 trước xứ Wales. Có vẻ như ở Bosnia không có chỗ cho lòng kiên nhẫn, mà cụ thể ở đây chúng ta hiểu rằng họ thích xông pha, thích những trải nghiệm của sự ngọt ngào.

Phải chăng vì thế, lần đầu tiên Bosnia đứng trước cơ hội dự World Cup - vào năm 2010 (dự play-off) và rồi họ thất bại, tuy nhiên đến lần thứ hai thì họ đã chiến đấu điên cuồng để giành vé với cương vị nhất bảng ở vòng loại khu vực châu Âu. Điều đó có sự liên hệ gì không, khi mà loạt play-off 2012 là cơ hội đầu tiên cho Bosnia tham dự EURO thì họ đã để vé rơi vào tay Bồ Đào Nha và bây giờ là lần thứ 2 họ lại đứng trước ngưỡng cửa EURO?

Chỉ biết rằng, như HLV Mehmed Bazdarevic bảo “lòng kiên nhẫn chỉ được đặt trong tùy hoàn cảnh”, nay Bosnia đang rất nóng lòng đến Pháp 2016. Đội bóng này có đủ nền tảng và ít nhiều đang tích lũy được truyền thống để làm nên chuyện. Họ không thích kịch bản cũ soạn lại, như câu chuyện họ thua Bồ Đào Nha ở play-off EURO 2012, và tinh thần cháy bỏng của họ là thứ đáng gờm nhất với mọi đối thủ. Bằng bất cứ sự tự tin nào đi nữa, CH Ireland cũng phải tôn trọng những kẻ không muốn chờ đợi thêm 4 năm nữa mới được tham dự EURO.