Chẳng phải ngẫu nhiên mà thỏa ước lao động tập thể (CBA) mới nhất ở giải bóng rổ NBA được đánh giá là kết quả mà tất cả đều thắng, từ giới chủ CLB cho đến cầu thủ. 

Các đội tăng khả năng giữ siêu sao

Quá trình thương thảo thỏa ước lao động tập thể (CBA) mới nhất ở giải bóng rổ NBA kéo dài khoảng 2 tháng đã khép lại với kết quả mà chắc chắn giới chủ CLB đang cảm thấy hài lòng.

Bởi lẽ, họ vẫn giữ được thành quả lớn nhất từ CBA 2011 là giảm phần thu nhập liên quan đến bóng rổ cho giới cầu thủ từ 57% xuống tới dưới 50%.

Đó là một chiến thắng vang dội do bản quyền truyền hình mới trong 9 năm tới trị giá đến 24 tỷ USD. Vì vậy, khoảng ít nhất 6% chênh lệch mà giới chủ thu được có giá tới hơn 1,4 tỷ USD mà đấy mới chỉ là tính riêng những hợp đồng lớn của ESPN và TNT.

Thế nhưng, NBA đã không bị “đóng băng” như năm 2011, bởi hiện nay, khi Giải bóng rổ nhà nghề Mỹ ngày càng có ý thức về hình ảnh, tất cả đều tránh bôi đen mình chỉ vì tranh cãi về tiền nong, đặc biệt khi giá trị thương mại của đội bóng và hợp đồng của cầu thủ đang vọt tăng.

Quan trọng không kém, CBA 2016 trong tháng này được đánh giá là kết quả có lợi cho tất cả, hay chính xác hơn là cho hầu hết các bên liên quan.

Trước hết là với NBA: Tổ chức này đạt được mục đích kìm hãm hoặc dập tắt nguy cơ các siêu sao đua nhau rời đội bóng theo diện chuyển nhượng tự do.

Bởi từ năm 2010, không ít tên tuổi lớn đã chọn cách chia tay đội bóng như thế, ví dụ LeBron James, Chris Bosh, Dwight Howard, Kevin Durant, Carmelo Anthony, Chris Paul hoặc Kevin Love.

Dĩ nhiên là nếu đội bóng cũ không có ý định hoặc khả năng giữ chân siêu sao thì có lẽ NBA cũng chẳng nghĩ cách can thiệp, nhưng sự kiện Kevin Durant rời Oklahoma City Thunder ở Hè 2016 sang Golden State Warriors - đội mạnh nhất NBA mùa này - khác nào giọt nước làm tràn ly, vì cả hai đội đều mời chào anh bản hợp đồng 4 năm có giá trị tương đương.

Từ nay, CBA 2016 sẽ giúp đội bóng chủ quản chiếm ưu thế hơn trên bàn thương thảo. Dù vậy, đại diện của Hiệp hội cầu thủ bóng rổ Mỹ (NBPA) vẫn chấp thuận điều khoản ấy, đơn giản là vì tiền.

Số lượng siêu sao đạt lương trần dễ tăng

Ví dụ như Stephen Curry, siêu sao sắp trở thành cầu thủ tự do vào Hè 2017. Theo CBA mới, Golden State Warriors được phép mời chào anh bản hợp đồng có thời hạn đến hơn 5 năm và tổng thu nhập có thể đạt tới 209 triệu USD với mức lương năm đầu có thể lên đến 36 triệu USD. Con số ấy chắc chắn sẽ lập kỷ lục về tiền lương NBA.

Nhưng nếu muốn chuyển sang đội khác, Stephen Curry sẽ chỉ được mời chào bản hợp đồng trị giá tối đa 133 triệu USD trong 4 năm với mức lương khởi điểm là 30 triệu USD.

Tính toán lũy tiến hợp đồng theo từng năm, đề nghị của Golden State Warriors sẽ giúp Stephen Curry kiếm được nhiều hơn tới 76 triệu USD.

Con số này có thể còn khiêm tốn nếu nhớ rằng lần gần đây các đội mời chào Kevin Durant có đẳng cấp tương tự với mức lương đồng loạt chỉ tới 26,5 triệu USD.

Trước khác biệt lớn như vậy, thật sự khó tin Stephen Curry sẽ rời bỏ Golden State Warriors một khi đội bóng này còn cương quyết giữ chân anh.

Nhưng tất nhiên, những hợp đồng có mức lương chạm trần như vậy ở giải bóng rổ NBA chẳng có bao nhiêu, vì cầu thủ muốn đòi hỏi chế độ đãi ngộ như thế đều cần phải đáp ứng các tiêu chí nhất định như thi đấu tại giải này ít nhất 8-9 mùa và có tên trong đội hình tiêu biểu của NBA ngay năm đó hoặc 2 trong 3 năm trước, từng được chọn là Cầu thủ phòng ngự hay nhất năm hoặc MVP ở 1 trong 3 mùa qua.

Ngoài ra, cầu thủ ấy ít nhất phải từng được đội bóng mà anh ta thi đấu từ năm tân binh gia hạn hợp đồng. Những cầu thủ phải chuyển đổi đội bóng ngay trong năm tân binh vẫn được tính vào diện này. Ở Hè 2017, đó là các trường hợp của Stephen Curry và Blake Griffin, còn trong năm 2018 là chuyện của Paul George hoặc DeMarcus Cousins.

Cũng từ điều chỉnh ở CBA 2016, các đội như Golden State Warriors nay có quyền giữ chân tới 2 siêu sao bằng mức lương trần. Tuy nhiên, thỏa thuận mới này còn có một hiểu ngầm giữa các bên về việc những cầu thủ như Kevin Durant sẽ không được hưởng đãi ngộ đó do Golden State Warriors không phải đội bóng mà anh gắn bó từ mùa tân binh.

Cầu thủ trẻ và dự bị hưởng lợi

Trong lúc mấy câu lạc bộ và các siêu sao hưởng lợi từ CBA 2016, những cầu thủ xoàng xĩnh ở giải bóng rổ NBA cũng cảm thấy hài lòng do mức lương tối thiểu sẽ tăng 45%.

Quy định này áp dụng ngay từ mọi hợp đồng trong mùa tân binh, kể cả những cầu thủ được draft trước đó vài năm cũng được tự động tăng lương tối thiểu.

Đương nhiên là khi mức lương của các siêu sao và những cầu thủ dưới đáy NBA đều tăng, thu nhập của các cầu thủ thuộc giới “trung lưu” sẽ giảm sút cũng ở mức 45%.

Vấn đề là nhóm “trung lưu” này chẳng thể trách được ai khi chính họ bầu chọn các siêu sao như Chris Paul, LeBron James, Carmelo Anthony và Stephen Curry vào ban chấp hành 8 người của NBPA.

Chưa kể là bù lại, nếu các cầu thủ đã chơi ở NBA ít nhất 10 năm, mức lương tối thiểu của họ nay phải thành 2,3 triệu USD/năm, thay vì chỉ 1,4 triệu USD/năm như thỏa thuận cũ.

Không chỉ như vậy, các lão tướng nay còn có thể kiếm được hợp đồng có thời hạn 4-5 năm ở tuổi 36, vì CBA 2016 điều chỉnh giới hạn đạt được hợp đồng kiểu này lên tới 38 tuổi.

CBA 2016 diễn ra suôn sẻ còn do từ nay, các đội được phép đăng ký 2 cầu thủ đang chơi ở D-League (giải đấu phát triển tài năng cho NBA).

Những cầu thủ thuộc diện này sẽ có “hợp đồng 2 chiều” với mức lương cao hơn các đồng nghiệp ở D-League và được hưởng lương theo tiêu chuẩn của NBA một khi được lên đánh ở đội lớn.

Hiện nay, mọi cầu thủ đang chơi ở D-League đều có thể được bất kỳ đội bóng nào ở NBA mời chào, nhưng CBA 2016 còn mang ý nghĩa khác là níu kéo các tài năng trẻ ở lại Mỹ rèn luyện theo phong cách của NBA, thay vì ra nước ngoài thi đấu như hiện nay sau khi không được draft hoặc thậm chí bị loại ngay từ vòng sơ tuyển.