Trịnh Văn Vinh sinh ngày 17/12/1995 tại xã Việt Thống, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh trong gia đình làm nông và dòng họ không ai theo nghiệp thể thao. Kkhi đang học cấp hai, anh bất ngờ bén duyên với cử tạ. Năm 2008, HLV Đỗ Đình Du đi khắp tỉnh tìm tài năng trẻ và nhìn thấy sức vóc tốt của Trịnh Văn Vinh, nên thuyết phục gia đình cho về Trung tâm huấn luyện thể thao Bắc Ninh để rèn giũa.

Nói về bước ngoặt trong sự nghiệp của mình, Văn Vinh chia sẻ: "Năm em học lớp 7, thầy Đỗ Đình Du về trường cấp 2 của em và đưa em lên. Lúc đầu, em không biết thể thao là như thế nào- và cử tạ là gì. Cứ theo thầy đi tập, dần dần không tập em lại cảm thấy khó chịu."

Năm 2014, Vinh bắt đầu tập luyện, thi đấu trong màu áo Công An nhân dân (CAND) - nơi hun đúc cho anh thêm bản lĩnh kiên cường của một chiến sĩ công an và được gọi vào đội tuyển quốc gia lúc 20 tuổ. 3 năm sau, đô cử ở Bắc Ninh đã đã tạo nên một cuộc đột phá ngoạn mục bằng cú đẩy xuất thần để bất ngờ hạ gục Á quân Olympic Irawan , giành HCV đồng thời phá kỷ lục SEA Games, sau đó tiếp tục gây ấn tượng với tấm HCV cử giật với thành tích 136 kg hạng 62kg tại Giải vô địch cử tạ thế giới tổ chức tại Anaheim, California (Mỹ).

Năm 2018, Vinh tiếp tục gặt hái thành công với tấm HCB hạng cân 62kg với thành tích tổng cử 299kg (cử giật 133kg + củ đẩy166kg) tại ASIAD 18 ở Indonesia và trở thành VĐV trọng điểm của thể thao Việt Nam hướng đến tấm HCV ASIAD cũng như đoạt huy chương Olympic. Tuy nhiên, sự nghiệp của Vinh đã bị ngắt quãng ngay trên đỉnh vinh quang khi anh bị cấm thi đấu bốn năm cùng án phạt 5.000 USD do bị Liên đoàn cử tạ thế giới (IWF) phát hiện dương tính với doping trong quá trình chuẩn bị tham dự Đại hội Thể dục Thể thao toàn quốc.

Vinh đã chính thức quay trở lại ĐTQG từ ngày 5/2/2023 và tham dự giải cử tạ châu Á. Sau giải đấu này, Vinh tham dự ASIAD, giải cử tạ thế giới để nâng cao thành tích. Tất cả đều nằm trong con tính của đô cử này. Anh nhắm thẳng tấm huy chương ở Olympic 2024 tại Paris. Nơi đó, Vinh muốn khẳng định, vấp ngã quá khứ chỉ là tai nạn nghề nghiệp. Anh sẽ lấy lại tất cả những gì đã mất. Cuối cùng, sau bao giải đấu không như ý, Trịnh Văn Vinh đã đạt mục tiêu đề ra.

Tại giải Cúp cử tạ Thế giới 2024 ở Thái Lan, cũng là vòng loại cuối cùng, Vinh đạt mức tổng cử 294kg. Đây là mức tổng cử cao nhất, giúp Vinh góp mặt trong Top 10 hạng cân 61kg và có vé đến Olympic Paris 2024. Một thành quả xứng đáng cho quãng thời gian đầy gian khó của đô cử giàu nghị lực này.