Trong số 18 gương mặt của đoàn thể thao Việt Nam tranh tài tại Olympic Tokyo, Huy Hoàng là VĐV giành vé đến Thế vận hội sớm nhất. Anh đã đạt chuẩn A tại giải bơi thế giới được tổ chức ở Hàn Quốc vào tháng 9/2019. 

Sau đó, kình ngư quê Quảng Bình dậy sóng đường bơi ở SEA Games 30. Anh giành HCV nội dung 1.500m với thời gian 14:58.14. Thông số này tốt hơn đến hơn 4 giây so với chuẩn A anh đạt được tại giải vô địch thế giới cách đó hai tháng. Hoàng về thứ 14 với thời gian 15:02.35.

Rõ ràng, chỉ trong hơn 2 tháng, kình ngư sinh năm 2000 có sự tiến bộ khá vượt bậc. Anh dần áp sát các vị khách trong nhóm 8 VĐV có thông số tốt nhất ở nội dung này. Trước đó, Sergii Florov của Ukraine về đích ở vị trí thứ 8 tại giải vô địch thế giới với thời gian 14:55.06.

Đây là tín hiệu tích cực để người hâm mộ chờ đợi vào kỳ tích của kình ngư quê Quảng Bình ở Tokyo. Thế nhưng, đang trên đà chuẩn bị tốt với các kế hoạch chỉn chu, dịch COVID-19 xuất hiện khiến mọi kế hoạch tập luyện đảo lộn.

Huy Hoàng không thể dự tranh các giải quốc tế để tích lũy kinh nghiệm, nâng cao các kỹ chiến thuật và duy trì cảm giác thi đấu. Thậm chí, có thời điểm mấy tháng, anh chỉ tập chay với các HLV nội khi chuyên gia Trung Quốc Hoàng Quốc Huy trở về nước, chưa thể trở lại Việt Nam vì dịch bệnh. Thời điểm đó, Hoàng chỉ có thể kết nối với chuyên gia qua các bài tập trực tuyến.

Ròng rã hơn 1 năm kể từ sau SEA Games 30, Huy Hoàng trải qua quãng thời gian tập luyện khó khăn. Phải đến tháng 4/2021, kình ngư này mới “xuống nước” ở giải đấu quốc gia là giải bơi bể 25m. Thông số 14:46.19 khá ấn tượng nhưng đây được xem là đợt cữ dượt trước thềm Olympic 2021. 

Huy Hoàng cùng chuyên gia Hoàng Quốc Huy chờ đợi thêm giải VĐQG bể 50m dự kiến tổ chức vào tháng 5 để có cái nhìn chuẩn xác hơn về các thành tích đạt được khi thi đấu so với khi tập luyện. Thế nhưng, giải đấu không thể diễn ra vì dịch COVID-19. Thế là, từ đó đến nay, Huy Hoàng chưa một lần nữa “xuống nước” trước khi tranh tài ở Olympic 2021. Có quá nhiều khó khăn và rào cản. Thế nhưng, đến Tokyo, kình ngư 21 tuổi này có những nỗ lực đáng khen ngợi.

Ở nội dung 800m, anh về nhì đợt bơi thứ 2 với thông số 7:54.16, sít sao so với thông số đạt chuẩn A của anh là 7:52.74. Huy Hoàng xếp thứ 20/33VĐV tham dự.

Đến nội dung 1.500m, Huy Hoàng tranh tài cùng những VĐV hàng đầu đến từ châu Âu. Khép lại phần tranh tài, kình ngư 21 tuổi đạt thông số 15:00.24 và xếp thứ 12/29. Hai vị trí này không giúp Huy Hoàng giành tấm vé vào chung kết. Trong đó, điều đáng tiếc là ở nội dung 1.500m khi Hoàng áp sát Top 8. 

Tuy nhiên, với hai màn thể hiện ở Olympic 2021, giới chuyên môn nhìn nhận, cánh cửa để giành cả hai HCV tại ASIAD 2022 khá sáng. Nội dung 800m ở Olympic chỉ có 2 VĐV châu Á tham dự. Huy Hoàng bỏ xa đối thủ đến từ Trung Quốc đến hơn 4 giây (7:54.16 so với 7:58.71).

Ở nội dung 1.500m, Huy Hoàng cũng tỏ ra vượt trội so với các đối thủ khác đến từ châu Á. Anh về đích thứ 12 với thông số 15:00.24 trong khi Cheng Long về vị trí thứ 24 với 15:18.71. Hơn 18 giây là một khoảng cách khá lớn mà Huy Hoàng tạo ra. Ngoài ra, còn có VĐV đến từ Indonesia tham dự nội dung này nhưng có kết quả không cao là Prawira với 15:29.94 cùng vị trí thứ 27.

Nếu nhìn nhận các thông số, cánh cửa giành HCV ASIAD 2022 khá sáng với Huy Hoàng. Nhưng vẫn còn hơn 1 năm nữa, Á vận hội diễn ra ở Trung Quốc. Để duy trì phong độ cùng thành tích, có nhiều bài toán đòi hỏi ngành thể thao cần thực hiện cho mục tiêu hiện thực hóa HCV lịch sử ở ASIAD 2022 từ môn bơi lội.

Ở ASIAD 2018, Huy Hoàng giành HCB và HCĐ ở hai nội dung 800m và 1.500m. Anh đều thua VĐV cá tính của Trung Quốc là Sun Yang. Kình ngư Trung Quốc về nhất cả hai nội dung này. Ở 1.500m, Huy Hoàng giành HCB với thành tích 15:01.63, kém Sun Yang 14:58.53.

Trong khi đó, ở nội dung 800m, Huy Hoàng giành HCĐ với thông số 7:54.32; kém hai VĐV dẫn đầu là Sun Yang với 7:48.36 và Shogo Takeda (Nhật Bản) với 7:53.01. Tuy vậy, vì liên quan đến vấn đề doping, Sun Yang bị cấm thi đấu cho đến hết tháng 8/2024.