Mùa hè 2008 là thời điểm bóng đá TBN mở ra một chu kỳ hoàng kim rực rỡ. Đó là lúc bóng đá xứ bò tót lột xác để bước lên một tầm cao mới. TBN chấm dứt cơn khát danh hiệu kể từ 1964, bằng việc đoạt ngôi quán quân EURO 2008, lần đầu tiên VĐTG tại Nam Phi sau đó 2 năm, và đến mùa hè 2012 bảo vệ thành công chức vô địch châu Âu.

Trong kỷ nguyên hoàng kim ấy, TBN trải qua hai nhiệm kỳ HLV khác nhau. “Nhà hiền triết” Luis Aragones với thứ bóng đá kỷ luật, rồi đến Vicente Del Bosque với một phong cách ảnh hưởng từ tiki-taka mà Pep Guardiola đưa lên đỉnh cao ở Barcelona.

Aragones và Del Bosque không có điểm nào giống nhau. Nhưng họ có một điểm chung: Xây dựng Xavi thành tâm điểm trong việc vận hành lối chơi. Xavi là trái tim của TBN các giải đấu 2008, 2010 và 2012.

Bên cạnh Xavi còn có Xabi Alonso. Gần như mọi pha bóng đều đi qua chân Xavi, trong khi Alonso không khác gì một buồng phổi để tạo hơi thở cho La Roja. Nếu Xavi là độ dẻo dai, thì Alonso đại diện cho sức mạnh. Tất nhiên, cho dù đá như thế nào thì họ đều là những nhân tố đầy sáng tạo.

Xavi và Alonso đều chia tay sau World Cup 2014. “Tôi muốn nhường sân chơi cho lớp kế cận”, cả hai có cùng quan điểm. Đã hơn một năm kể từ khi họ chia tay, TBN không tìm được thủ lĩnh đích thực để tiển khai tấn công.

Sergio Busquets có thể rất xuất sắc, nhưng chưa bao giờ được xem là người lãnh đạo. Santi Cazorla càng không có tố chất như vậy. Andres Iniesta thì sao? Một gương mặt đi cùng giai đoạn hoàng kim, trở thành người hùng với bàn thắng trong trận chung kết World Cup 2010, nhưng cũng không phải mẫu tiền vệ tạo ra lối chơi kiểu Xavi hay Alonso. Iniesta thiên về lệch cánh và tạo ra đột biến trong không gian hẹp, trong khi tương đối hạn chế về tầm bao quát cả sân.

Cesc Fabregas đã từng là một ngôi sao được kỳ vọng. Nhưng sau rất nhiều năm, Fabregas chưa vượt qua được ranh giới giữa một công nhân lành nghề và một kiến trúc sư tài ba. Isco và Koke chưa bao giờ nhận được niềm tin thực sự từ Del Bosque.

Tất cả những gương mặt kể trên đều giỏi về chuyền bóng. Nhưng Del Bosque đang thiếu một nhân tố đủ khả năng lãnh đạo nhóm người này. Không thủ lĩnh, giấc mơ bảo vệ danh hiệu EURO của TBN rất khó trở thành hiện thực.

Kim Ngọc