Với bất kỳ môn thể thao nào, nỗ lực phát triển và ganh đua thành tích cao luôn là mục tiêu hàng đầu. Tuy nhiên để duy trì và tạo dựng nền móng lâu dài, việc xây dựng và phát triển tuyến trẻ cũng là trách nhiệm không thể xem thường.

VBA là giải đấu mới trải qua 4 mùa giải tuy nhiên ban tổ chức đã có ý thức nhất định về việc tạo dựng nền móng cho tương lai. Theo điều lệ mới nhất của mùa giải VBA 2020, mỗi đội bóng có tối đa 17 cầu thủ trong đó có tối thiểu 3 cầu thủ nằm trong chương trình đào tạo trẻ.

Việc trực tiếp được tham dự giải bóng rổ chuyên nghiệp Việt Nam được kỳ vọng là bước đà hoàn hảo để các cầu thủ trẻ được cọ sát và nâng cấp bản thân. Tuy nhiên để thực sự biến mục tiêu thành hành động vẫn là một khoảng cách dài.

Trên thực tế ngoài việc tập luyện cùng đội bóng, các cầu thủ trẻ rất hiếm khi được ra sân tại đấu trường VBA. Với một giải đấu chỉ diễn ra trong ít tháng và số trận vòng bảng ít ỏi, các HLV luôn đặt mục tiêu phải thắng, áp lực đó khiến họ luôn sử dụng đội hình mạnh nhất, và vì vậy các cầu thủ trẻ khó lòng được cọ sát.

Số phút thi đấu ít ỏi khiến các cầu thủ trẻ không có cơ hội thể hiện bản thân, nó vô tình tạo nên áp lực rất lớn mỗi khi họ được thi đấu. Đó là sự choáng ngợp trước môi trường thi đấu chuyên nghiệp, áp lực trước hàng ngàn cổ động viên có mặt trên sân và thậm chí là từ chính HLV hay đồng đội.

Nếu nhìn lại 4 mùa giải đã qua số cầu thủ trẻ nhờ môi trường VBA để toả sáng là rất ít. Đa phần những ngôi sao trẻ xuất sắc hiện nay đều trưởng thành từ những lò đào tạo của các địa phương trước khi gia nhập VBA như Huỳnh Thanh Tâm, Huỳnh Vĩnh Quang (Hậu Giang), Nguyễn Đường Quang Anh, Đoàn Nhất Quang (Hà Nội) hay Nguyễn Hoàng Tuấn (Tp.Hồ Chí Minh).

Dẫu vậy không thể phủ nhận những cái tên trưởng thành rất nhiều nhờ VBA như Tim Waale, Võ Kim Bản hay Nguyễn Huỳnh Phú Vinh, tuy nhiên những con số đó vẫn còn quá ít so với mục tiêu phát triển tài năng trẻ.

Bởi vậy các đội bóng tại VBA đã bắt đầu xây dựng đội trẻ ngoài việc đôn những cầu thủ trẻ xuất sắc nhất lên tham dự giải chuyên nghiệp, những cầu thủ trẻ này thường xuyên được tham dự các giải đấu Quốc gia.

Một vài đội bóng rất quyết liệt trong việc phát triển đội trẻ có thể kể tới Thang Long Warriors, HCM City Wings, Saigon Heat hay Cantho Catfish, tuy nhiên những CLB còn lại như Nha Trang Dolphins, Danang Dragons hay Hanoi Buffaloes vẫn chưa để lại nhiều dấu ấn.

Trước mỗi mùa giải mục tiêu phát triển cầu thủ trẻ luôn được VBA nhắc tới, tuy nhiên để hiện thực hiện điều đó một cách hiệu quả vẫn là bài toán chưa dễ giải ở thời điểm này.