Ép cân là quá trình cắt giảm cân nặng sâu trong một thời gian ngắn, xảy ra chủ yếu do hiệu ứng mất nước của cơ thể. Đây là quá trình các võ sĩ làm đủ mọi cách như cắt tỉ lệ mỡ, cắt cơ và cắt nước để đưa cơ thể về hạng mức cân nặng đã đăng ký. Các võ sĩ dù ở hạng cân lớn hay nhỏ, dù thi đấu tại đấu trường chuyên nghiệp hay nghiệp dư, hầu hết đều phải trải qua quá trình ép cân trước khi thi đấu.

Quá trình ép cân đi qua nhiều giai đoạn, từ việc mặc áo ép cân để tập luyện cho đến việc phải tuân thủ các chế độ ăn uống nghiêm ngặt, theo đúng các liều thuốc, các loại thực phẩm chức năng để có thể cắt được 2-3 gram cân nặng cuối cùng để đạt cân nặng chuẩn. Vì phải đảm bảo được yếu tố thể lực thi đấu cũng như mức cân chuẩn, việc ép cân đòi hỏi phải có một kế hoạch cụ thể và rõ ràng, phân bổ đủ thời gian ép cân và thời gian hồi phục cho võ sĩ.

Ở chế độ dinh dưỡng, những võ sĩ phải tuân theo chế độ ăn chuẩn đến từng gram thịt, rau xanh... cho đến thời gian ăn uống nạp năng lượng trong ngày. Nếu nạp quá nhiều năng lượng trong một buổi, võ sĩ sẽ bị lố cân, nếu nạp quá ít năng lượng, võ sĩ sẽ bị kiệt sức. Yếu tố này cũng gây ra một vấn đề đáng quan tâm khác: cơn thèm ăn.

Do bị "bỏ đói" quá lâu, cộng thêm việc phải kiêng cử từ món này đến món khác, cảm giác thèm ăn chính là thứ cám dỗ gây ảnh hưởng nhất đến quá trình ép cân của võ sĩ.

Nguyễn Kế Nhơn, võ sĩ đã trung thành với hạng cân 51kg trong 12 năm thi đấu

Trong số các võ sĩ quen thuộc với việc ép cân, không thể không nhắc đến nhà vô địch WBC Muay Thai Nguyễn Kế Nhơn, người đã 12 năm trung thành với hạng cân thi đấu 51 kg. Chia sẽ về quá trình duy trì thi đấu ở một hạng cân trong khoảng thời gian dài như vậy, nhà vô địch WBC Muay Thái thế giới nói: “Thật không hề dễ dàng như các bạn tưởng. Cần nhiều ý chí để vượt qua những cơn đói, cơn khát và chống chọi với sự mệt mỏi”.

Chuyện nhịn ăn, nhịn khát trong quá trình ép cân là chuyện thường tình, nhất là khoảng thời gian gần ngày cân ký. Để chống chọi với những cơn thèm ăn, võ sĩ Nguyễn Kế Nhơn thường chia nhỏ các bữa ăn chính và chọn các loại thức ăn giàu vitamin như rau xanh, trái cây. Việc ép cân đương nhiên sẽ khiến bạn phải thay đổi các thói quen ăn uống và tập luyện hàng ngày, chính điều đó khiến cho cơ thể bạn trở nên mệt mỏi, căng thẳng và dễ bị bệnh. Vì vậy, bổ sung rau xanh, trái cây với số lượng nhiều giúp bạn vừa có thể vượt qua cơn thèm ăn, vừa đủ khoáng chất để tăng sức đề kháng cho cơ thể trong giai đoạn “nước rút” này.

Cắt cân là quá trình khổ ải của mọi võ sĩ chuyên nghiệp

Bên cạnh yếu tố dinh dưỡng thì yếu tố cắt nước cũng là một giai đoạn quan trọng trong quá trình cắt cân. Khác với việc "ăn", việc "uống" trong ép cân tàn bạo hơn và cũng lắm "khổ đau" hơn. Nếu như việc ăn kiêng khiến cơ thể phải tự đốt cháy lượng mỡ thừa hay giảm khối lượng của cơ bắp thì quá trình cắt nước bắt đầu khi võ sĩ đã cắt toàn bộ những thứ "có thể cắt". Cắt nước là quá trình ép cơ thể phải thải một lượng lớn nước trong cơ thể ra ngoài bằng cách đổ mồ hôi thật nhiều.

Đối với những người thường, bước vào phòng xông hơi là một "thú vui" để xả stress, nhưng đối với võ sĩ, phòng xông hơi là một nơi cực chẳng đã mới vào". Các võ sĩ phải liên tục vào ra phòng xông hơi để ép cơ thể tiết mồ hôi nhiều nhất có thể. Đôi khi các HLV phải theo dõi sát sao để võ sĩ không thể tự ý bò ra khỏi phòng xông hơi cũng như không bị ngất xỉu trong phòng. Phải chịu mất nước như thế khiến võ sĩ luôn ở trong trạng thái khát đến cùng cực. Càng đến những ngày cuối cùng của ép cân, việc cắt nước diễn ra càng khắc nghiệt.

Ở ngày cuối cùng để chuẩn bị cho việc cân ký, hầu như mọi võ sĩ chuyên nghiệp cần cắt đi 80% lượng nước bổ sung so với ngày thường. Nguyễn Kế Nhơn đồng cảm: “Tôi biết đây là ngày khó khăn nhất của quá trình ép cân. Tôi phải chống chọi lại cơn khát bằng cách ngậm đá viên trong 10 giây. Nó sẽ làm tôi dịu đi cơn khát nhưng vẫn đảm bảo được lượng nước phù hợp của quá trình cắt cân nghiêm ngặt”.

Mệt mỏi trong quá trình ép cân thi đấu là điều không thể tránh khỏi vì võ sĩ vừa phải tập luyện với cường độ cao, vừa cắt giảm cân nặng nên cơ thể thường xuyên rơi vào trạng thái kiệt sức, đau nhức hay đau đầu, chóng mặt, mất ngủ... thậm chí nôn ói cũng sẽ xảy ra. Để đối phó với vấn đề này, võ sĩ Nguyễn Kế Nhơn khuyên rằng: “ Võ sĩ cần thả lỏng cơ thể bằng các bài massage hoặc thư giãn tinh thần bằng cách nghe nhạc. Đặc biệt, khi ép cân võ sĩ cần cố gắng ngủ sâu, đủ giấc để cơ thể lấy lại năng lượng và quên đi sự mệt mỏi”.

Nhà vô địch WBC Muay Thai Nguyễn Kế Nhơn - người có 12 năm kinh nghiệm trong việc ép cân sâu (cắt giảm hơn 10 kg cho mỗi lần thi đấu) sẽ giúp các bạn có thêm kiến thức cho những cuộc chiến ép cân sau này. Chặng đường đua võ thuật thực sự còn dài, nếu những ai không đủ sức vượt qua chính bản thân mình thì những “tay đua” ấy sẽ là những người bị loại đầu tiên.